Plismona'r pandemig

Er fy mod yn ddrwgdbybus o'r syniad o roi gormod o rym i'r heddlu, mae'r pandemig Cofid-19 presennol yn sefyllfa eithriadol iawn. O'r herwydd, rwy'n cytuno'n llwyr â'r angen i orfodi pobl i aros adref oni bai bod rhaid. Yn wir, dylai'r mesurau hyn fod wedi mynd i rym wythnosau'n ôl. Mae'n amser rhyfedd i fod yn rhyddewyllyswr sifil (civil libertarian), rhaid dweud. Teimladau cymysg a gefais, felly, wrth weld hyn gan heddu Swydd Derby:

Despite posts yesterday highlighting issues of people still visiting the #PeakDistrict despite government guidance, the message is still not getting through. @DerPolDroneUnit have been out at beauty spots across the county, and this footage was captured at #CurbarEdge last night. pic.twitter.com/soxWvMl0ls

— Derbyshire Police (@DerbysPolice) March 26, 2020

Ar un olwg, mae'r bobl yn y fideo yn cadw pellter oddi wrth deuluoedd eraill, felly mae'n hynod annhebygol bod eu gweithredoedd wedi lledaenu'r coronafeirws. Yn hynny o beth, maent yn 'mynd am dro' mewn modd sy'n cydfynd â'r rheolau. Y broblem, wrth gwrs, yw eu bod wedi teithio yn eu ceir i gyrraedd y lle, a bod eu gallu i gadw pellter yn ddibynnol ar y ffaith bod bron pawb arall yn aros gartref. Petai pawb arall yn cael yr un syniad, byddai golygfeydd gwallgof y penwythnos diwethaf yn cael eu hail-adrodd, gyda thorfeydd anferthol yn heidio i beauty spots poblogaidd ledled y wlad fel petai'n ganol haf (yn wir, y penwythnos diwethaf oedd un prysuraf Eryri erioed). Mae'n esiampl glasurol o'r tragedy of the commons. Mae'r ffaith bod pobl i fod i aros yn eu tai yn golygu bod ein bryniau gwledig yn wag, ac mae'r union ffaith honno'n eu gwneud yn fwy deniadol.

I fod yn saff, mae'n deg dweud na ddylai pobl fod yn mynd allan yn eu ceir er mwyn hamddena: os mynd am dro, gadewch y tŷ ar droed ac ewch lawr y lôn neu rownd y bloc. Eto i gyd, ac er nad wyf yn anghytuno â sentiment y fideo, mae rhywbeth petty ac annifyr iawn am y syniad o'r heddlu'n defnyddio dronau i ysbïo ar bobl yn mynd â'u cŵn am dro yng nghanol nunlle er mwyn codi cywilydd arnynt ar y we. Gadewch i ni fod yn hollol 2glir am un peth: nid yw'r bobl yn y fideo'n torri unrhyw gyfreithiau.

Mae'r pandemig yn berygl bywyd, ac mae angen mesurau llym er mwyn osgoi'r gwaethaf. Ond rwy'n gobeithio'n wir na fydd yr heddlu wedi cael gormod o flas ar y grym newydd yma (a dylid cofio bod grymoedd fel hyn, fel pob grym arall, yn tueddu i gael eu gor-ddefnyddio yn erbyn lleiafrifoedd ethnig). Mae yna elfen o power trip yn yr uchod, a dylem fod yn wyliadwrus.