Ar ddechrau 2006, cyhoeddwyd rai o'r cartwnau ym mhapur myfyrwyr Prifysgol Caerdydd, Gair Rhydd (enw trychinebus o eironig o ystyried yr hyn a ddilynodd). Fis yn ddiweddarach, cafwyd erthygl gan olygydd cyfnodolyn yr eglwys yng Nghymru, Meurig Llwyd Williams. Pwysigrwydd cyfathrebu a chydweithio rhwng gwahanol grefyddau oedd testun yr erthygl, mae'n debyg. Roedd cartŵn digon ysgafn i fynd gyda'r ysgrif: Iesu Grist, y Bwda a Mohammed yn eistedd ar gwmwl, a Iesu'n dweud wrth yr olaf, "Paid â chwyno ... rydym i gyd yn cael ein gwawdlunio yma". Dyna'r cwbl.
Dylai fod yn destun balchder i bob Cymro a Chymraes bod gan yr unig gyhoeddiadau ym Mhrydain a feiddiodd argraffu delweddau o Mohammed (hyd y gwn) deitlau Cymraeg (er mai Saesneg yw cynnwys Gair Rhydd). Yn anffodus, dylai hefyd fod yn destun siom a chywilydd bod yr ymateb i'r cartwnau wedi bod mor bathetig: bu raid i'r ddau olygydd ymddiswyddo dan gwmwl. Yn ogystal, difethwyd pob copi o'r ddau rifyn o dan sylw. Mae'n debyg nad oes yr un cofnod ohonynt yn bodoli erbyn hyn, oni bai bod rhywun yn rhywle wedi cadw un yn dawel bach. Yn achos Meurig Llwyd, dywedodd weinidog o'r llywodraeth ei bod yn falch ei fod wedi rhoi'r gorau i'w swydd. Yn sicr, ni fynegodd yr un gwleidydd unrhyw gefnogaeth i'r un o'r ddau olygydd. O ystyried pwrpas addfwyn yr erthygl yn Y Llan, gofynna Siôn Jobbins gwestiwn rhesymol iawn:
Had the Minister and the politicians actually read the article or seen the image? Is there not an underlying presumption by some that an article in Welsh, a covert and, by extension, suspect language, would be by definition 'anti-cosmopolitan' and 'reactionary' in nature? That kind of contempt for the 'non-cosmopolitan' languages is in the tradition of genocidal theories and policies from the French Revolution, to Communism and Stalin.Mae'n werth dyfynnu'r darn yma hefyd:
Do we really think that some evil men are hunched in the slums of Baghdad or the coffee houses of Cairo or even the mosques of Cardiff cursing and plotting against the editor of Y Llan because of this offending cartoon, as they struggle to master the voiceless alveolar fricative - 'll' - of its title? And if so, should not we, the media, the Church, the state and the police in a free democracy, be defending the editor of Y Llan for his right to free speech rather than slapping him down like an errant dog? Is Western democracy so shallow that it cowers before bigots and murderes and those who threaten murder? Or are the majority of decent Muslims as represented by the Muslim Council of Wales too afraid or disrespectful of Western liberal democracy to accept its traditions too?I ateb y cwestiwn ar y diwedd, mentraf mai'r dewis cyntaf oedd agosaf ati yn yr achos yma. Wedi'r cyfan, sawl mwslem oedd hyd yn oed yn ymwybodol am y darlun yn Y Llan (cylchrediad: 500 o eglwyswyr) cyn i'r golygydd ymddiswyddo?
Un cŵyn bach sydd gennyf am ysgrif Jobbins. Dywed hyn:
Surely if English Law can differentiate between murder and manslaughter, then the Church in Wales could differentiate between and article and a cartoon that aimed to mock Islam and one that didn't? Couldn't Muslims in Wales and beyond appreciate the difference? Couldn't Saleem Kidwai of the Muslim Council of Wales understand this too, and take a more intelligent view by accepting Meurig Llwyd's article for what it was?Ni ddylid pwysleisio'r gwahaniaeth yma'n ormodol. Hyd yn oed petai'n wir mai gwawdio a thynnu hwyl oedd unig bwrpas y cartŵn, pa ots? Ni fyddai hynny'n arbennig o berthnasol. Nid oes unrhyw beth yn bod, mewn egwyddor, ar wawd a thynnu hwyl, ac ni ddylid gwneud eithriadau ar gyfer unrhyw grefydd neu syniadaeth benodol. Mae gwirfoddoli i fod yn wystlon i sensitifrwydd ffwndamentaliaid treisgar - hyd yn oed pan nad yw pobl felly'n debygol o sylwi ar y deunydd "ymfflamychol" yn y lle cyntaf - yn syniad arbennig o hurt.
No comments:
Post a Comment