"Milwriaethus"?

Rwyf eisoes wedi ymateb i lawer o'r pethau od a ysgrifennodd Alwyn ddoe, ond mae angen rhoi sylw ar wahan i un darn yn benodol, sef y cyhuddiad fy mod yn anffyddiwr "milwriaethus".

Rwyf wedi cyffwrdd â'r mater yma o'r blaen, ond mae'n gyhuddiad cyffredin felly rwyf am ddweud mwy.

Ym mhob achos arall, rydych angen gwneud rhywbeth difrifol iawn er mwyn ennill y label "milwriaethus". Mae Mwslemiaid "milwriaethus" yn gwneud pethau fel gwisgo gwregys llawn C4 cyn cerdded i mewn i gaffi yn Nhel Aviv er mwyn lladd cynifer o Iddewon ag sy'n bosibl. Mae rhai Cristnogion "milwriaethus" yn llofruddio doctoriaid sy'n perfformio erthyliadau. Er mwyn i anffyddiwr gael ei wobrwyo â'r bathodyn "milwriaethus", fodd bynnag, mae'n debyg mai'r cyfan sydd angen iddo neu hi ei wneud yw ysgrifennu mymryn o eiriau i'r perwyl nad yw crefydd o reidrwydd yn dda i gyd. Mae'r ffaith bod cymaint yn galw anffyddwyr fel fi (neu ffigurau enwog fel Dawkins, neu Hitchens gynt, neu unrhyw un sy'n gwneud dim ond ysgrifennu erthyglau a llyfrau ac areithio bob hyn a hyn) yn "filwriaethus" yn dangos yn eglurach na dim bod llawer yn parhau â'r argraff bod crefydd yn haeddu "parch" arbennig ac na ddylid ei feirniadu o gwbl.

Syniadaeth neu fyd-olwg yn unig yw crefydd. Nid oes unrhyw un yn anghytuno bod gan bawb rwydd hynt i feirniadu safbwyntiau unrhyw un sy'n arddel marcsiaeth, dyweder, neu gyfaladdiaeth laissez-faire, neu genedlaetholdeb, neu ôl-foderniaeth, neu unrhyw athroniaeth neu ideoleg arall. Mae hynny'n hollol gyfiawn a phwysig. Am rhyw reswm, fodd bynnag, hyd yn oed yn y Deyrnas Gyfunol lle mae'r gymdeithas dipyn yn fwy seciwlar nag yn achos llawer o wledydd eraill y byd, mae nifer fawr iawn o bobl (gan gynnwys rhai anffyddwyr) yn mynnu gosod ffydd grefyddol ar bedestal y tu hwnt i unrhyw feirniadaeth.

Yn amlwg, rwy'n ymwrthod â hynny ac un o brif amcanion y blog hwn yw dinistrio'r pedestal anhaeddiannol yma a thynnu crefydd i lawr i'r un tir gwastad â phob syniadaeth arall.

Ni ddylai fod angen i mi egluro hyn, ond nid wyf am un eiliad yn arddel trais, ac mae'r syniad o ddefnyddio grym y wladwriaeth er mwyn gorfodi pobl i feddwl mewn ffordd arbennig yn wrthun i mi. Y cyfan a wnaf yma yw ysgrifennu blog digon di-nod lle rwy'n ceisio egluro'r problemau gyda chrefydd yn bwyllog a rhesymol. A dweud y gwir, fy nghymhelliad pennaf un yw ymarfer ysgrifennu, a pha ffordd well o wneud hynny na thrwy drafod pwnc sydd o ddiddordeb mawr i mi? Nid wyf yn gorfodi unrhyw un i ddarllen.

Mae hyn yn fy ngwneud yn flin. Os wyf i'n "filwriaethus", yna mae unrhyw un sy'n beirniadu unrhyw beth yn "filwriaethus" hefyd. Mae'r gair felly'n colli pob ystyr synhwyrol. Os yw ansoddair fel hwn i olygu unrhyw beth defnyddiol, dylid ei gadw ar gyfer disgrifio pobl sydd wirioneddol yn ymosodol. Fel arall, beth fydd gennym ar ôl er mwyn disgrifio eithafwyr go iawn sy'n hoffi lladd?